Orfeu

Orfeu
Orfeu është personazh mitlogjik, djal i mbretit të Thrakisë, Oeagre dhe i Kaliopës.

Sipas legjendës, Orfeu është themelues dhe njëherit ngushtë i lidhur me bestytninë e mistereve. Ai me lirën e tij ju fliste dhe i mahniste shtazët ; trondiste të vdekurit… Këto dhunti, ia dhuroi Apolloni e nga këtej, Orfeu ia shtoi dy kordha lirës për nderë të nëntë muzave.

Pas fitores së Argonautëve mbi sirenat në ishullin Lesbos, ai shkon në Egjipt. Me të këthuer prap, themeloi Misteret e Eleuzisit dhe më së fundi u instalua në mbretërinë e atit të vet në Thraki.

Miti i Orfeut dhe shkrimet pas tij, ngjallën interes të madh dhe sipas disa të dhënave, janë të lidhura edhe me origjinën e krishtenizmit.

Pjesmarja në ekspeditën e Argonautëve dhe qëndrimi në Egjipt, ishin rast i volitshëm për bariun Ariste që ti afrohet Euridisë, grues së Orfeut. Ajo i refuzoi ofertat dhe duke ikur, nuk pa gjarpërin i cili e kafshoi këmbë. E zbritur në fer, Orfeu shkoi ta mar duke e venduar në gjum me muzikën e këndshme të tij, qenin-roje me tri kokë. Megjithate, duke dalur nga feri ai u këthye për të parë të shoqen a e ndiqte dhe kushti i caktuar nga perëndia Hades për shpëtimin e tyre, nuk u plotësua. Dëshprimi qe i shum i madh. Menadët e pezmatuar, e coptuan dhe e hodhën në Hebros uji i të cilit bartën pjesët e trupit dhe gjer në brigjet e Lesbosit. Koka e tij notonte mbi valët e detit duke kënduar me lirë. Muzat i gjetën pjesët e trupit, i bashkuan dhe bënë varimin në malin Olimp.

(Ishulli Lesbos)

Edhe pse figure mitologjike, Orfeu dhe literatura e lënë pas, meren si fillim i largimit nga tjeshtë irealja, pra nismë drejt mendimit shkencor dhe fillimit të epokës së filozofisë sot të njohur me emrin « parasokratët ».

Ky mit, ngjallë interes gjatë gjithë shekujve gjer në ditët tona. Kompozitorë me famë, letrarë, regjisorë, piktorë dhe vizatues të filmave të animuar, krijuan vepra të jashtëzakonshme për Orfeun dhe mitin mbi të. Këtu, mund të premendim në pikë të parë kompozitorë me famë botërore si Monteverdi-n, Hajdn-in Offenbach-un…