Shqiptaret - pasardhes te ilireve.

Shqiptaret - pasardhes te ilireve.

Iliret permenden deri ne shek. VI. Nga ky shekull deri ne shek. XI mungojne dokumentet historike. Ne shek. XI popullsis vendase njihet ne burimet bizantine me emrin "arber" "arberesh" dhe vendi "Arberi". Ne dokumentet latine njihet me emrin "albanien" dhe vendi "Albania". Gjon Buzuku i drejtohet vendit te tij me emrin "Arber". Emri vjene nga gjuha shqipe dhe do te thote "kupton, jemi te nje gjuhe". Ai eshte i fiksuar ne leter shume vone (1703). Te dyja format " arber e shqiptar" vazhdojne te perdoren edhe sot.
Nga mungesa e burimeve historike, vazhdimsia iliro-shqiptare eshte vertetuar me te dhena arkeologjike, gjuhesore e etnografike.
Nga kerkimet arkeologjike (te deritanishme), del se ne trevat e banuara nga shqiptaret ka nje kulture unike. Per shkak te vendgjetjes se pare te saj ne kalane e Dalmacise, ne Koman te Pukes(1898) ajo njihet si kultura e Komanit dhe u takon shekujve VI-VIII. Gjurme te saj jane gjetur ne veri te liqinit te Shkodres, ne Kruje, ne luginen e Drinit, pertej Kuksit, ne Kosove, ne luginen e Vjoses, ne Oher, deri ne brigjet veriore te Korfuzit.
Ne kulturen e Komanit vazhdimsia iliro-shqiptare vihet re ne veglat e punes, sepatat, thikat, armet, majat e shigjetave, ne stoli etj. Midis stolive dallohen varset, qe lidhen me veshjen ilire me 1,2,3 rrathe te zbukuruara me shpende ose me diskun djellore, sumbulat gjisemsferike, rrathet e qafes, te dores, veshve, zbukurimorja e stolive metalike ilire. Kjo tregone se krijuesit e kesaj kulture, arberit, ishin vazhdues te ilireve. Kjo kulture e hershme arberore ka ruajtur dhe zhvilluar traditen ilire.
Muret mesjetare te keshtjellave te shkodres, Beratit, Lezhes etj., jane ngritur mbi muret antike. Kjo flet per vazhdimesine e popullimit.
Te dhenat arkeologjike perforcohen nga te dhenat gjuhesore. Gjuhesia ka pranuar se shqipja eshte nje vazhdimesi e drejteperdrejte e nje prej dialekteve te ilirishtes se lashte. Te ne kane mberitur 1000 emra njerezish, perendish, fusesh e banoresh p.sh.: Barde = bardhe, Bistum = bisht, Dasus = dash, Borea = bore etj. Nje varg emrash qytetesh, lumenjsh, malesh te botes antike kane mberitur deri sot si: Skodra - Shkodra, Lisus - Lezha, Ulcinium - Ulqin, Mathis - Mat etj.
Vijimsia iliro-shqiptare duket ne emrin kombetar te mesjetes "arber". Ai lidhet me emrin "Albanoi" te fisit ilir ne afersi te Duresit.
Nga etnografia na vjene ne ndihme veshja. Nga antikiteti iu percollen kultures sone te hershme mesjetare elemente te veshjes me tradita te lashta si: xhubleta, fustani, fustanella, brezi, opingat etj.
Populli shqiptare ka nje trashgimni te pasur kulturore si: Balada, kenge te kreshnikeve, kenget e murimit etj. Ato mbulojne tere truallin shqiptar. Kenget jane lokalizuar ne pejsazhin gjeografik shqiptar si: ne kalane e Shkodres, ne Kruje, ne Tomor, ne Korab etj.

Të huajt: Vetëm shqiptarët janë pasardhës të ilirëve
Më poshtë janë citime të studiuesve të shquar, por edhe të strategëve të popujve të ndryshëm për shqiptarët dhe origjinën e tyre ilire. Vetë citimet e tyre, transmeton albeu, tregojnë se origjina e shqiptarëve është nga raca ilire dhe se ky është një fakt i pakundërshtueshëm.

Maurico Druon, sekretar i Akademisë frënge: “Shqiptarët i përkasin popujve më të vjetër se vetë historia dhe gjyshërit e shqiptarëve merrnin pjesë në luftën e Trojës, të udhëhequr nga Akili (në njërën anë) dhe Hektori (në anën tjetër)”.
Nikolla Jorga: “Populli shqiptar së bashku me baskët, janë më të vjetrit në Evropë”.

Maximilian Lambertz: “Historia e vërtetë e njerëzimit do të jetë e shkruar vetëm kur ajo do të shkruhet me pjesëmarrjen e shqiptarëve”.
Lamartini: “Ky komb e ky popull nuk merret nëpër këmbë… Kjo është toka e heronjve të të gjithë kohërave… Homeri aty gjeti Akilin, grekët Aleksandrin e Madh, turqit Skënderbeun, njerëz këta të së njëjtës racë, të të njëjtit gjak”.
M. Huacunthe Hecquard: “Në asnjë vend të botës femrat nuk janë më të respektuara dhe nuk ushtrojnë një veprimtari më të fuqishme se shqiptaret dhe disa nëna shqiptare kanë përzënë prej shtëpisë bijtë e vet pasi ata ishin larguar nga fronti i luftës. Ato i kishin kthyer në fushën e betejës”.
Lord Bajroni: “Shqiptarët me kostumet e tyre bëjnë një peizazh më të mrekullueshëm në botë… Shqiptarët janë raca njerëzore më e bukur që ekziston, trima më të fortë se kështjellat e tyre”.
Henry Noel Brailsford: “…Shqiptari ‘primitiv’, në fakt është ‘Mbinjeriu’ për të cilin Nietzsche ëndërronte”.
Gjusepe Katapangu: “Atllantida e cila është zhdukur para 12.000 vjetësh, ishte tokë e Ilirëve (pellazgëve), të cilët shpëtuan nga përmbytja e Atlantidës dhe filluan civilizimet e reja në të gjitha kontinentet, sidomos në Evropë, Afrikë dhe Azi të vogël”!
Agostino Ribeco: “Te drejtat mijëvjeçare të shqiptarëve, etnografike dhe gjeografike, shtrihen prej kohërave të vjetra në Iliri, Maqedoni dhe Thesali”.

Braisllav Nushiq: “Shqiptarët janë autoktonë, të cilët gjatë të gjitha dyndjeve të popujve, e ruajtën tipin dhe karakterin e vet në mënyrë të theksuar. Ata u bënë ballë sulmeve të romakëve, mësymjeve të dendura të sllavëve, të cilët ua pushtuan të gjitha fushat, ultësirat, dhe lumenjtë”.
Dushko H. Konstantinov: “Shqiptarët janë banorë më të vjetër të Gadishullit Ballkanik dhe pasardhës të drejtpërdrejtë të ilirëve të vjetër, të cilët kishin ndërtuar shtetin më të fuqishëm në Ballkan”.
Edvin Jasques: “Ilirët ose shqiptarët, këta bijë të paeupur, ishin luftëtar të shqipes, trashëgimtarë të denjë të Akilit, Filipit, Aleksandrit të Madh dhe Piros së Epirit…”.
Edvin Pears: “Shqiptarët janë pasardhës të racës më të vjetër të Gadishullit Ballkanik, gjegjësisht të racës arjane, duke e nxjerrë këtë fjalë nga dy rrënjët e fjalëve shqipe: Ar dhe Anë, që d.m.th. Njerëz të arit të pastër”.
Maks Myle: “Emrat e mjaft popujve të njohur rrjedhin nga fjala e vjetër shqipe ‘Ar’. Kjo vlen edhe për mjaftë vende të botës.”
Fanulla Papazogllu: “Dardania është njëra nga krahinat antike të Ballkanit ku popullata autoktone është ruajtur më së miri”.
Gos Xhen: “Origjina e shqiptarëve ngjitet deri te koha e pellazgëve dhe kanë origjinë parahelene”.

Gustav Majer: “Shqiptarët janë Ilir të rinj”.
Gjorgj Hahni: “Shqiptarët janë pasardhës të Ilirëve, ndërsa ilirët janë pasardhës të pellazgëve… Shqiptarët janë stërnipërit e Pellazgëve”.
Haki Pasha: “Po doli në shesh historia e shqiptarëve, Perandorinë Osmane e merr lumi”.
Harold Whitehal: “Hieroglifet egjiptiane, të krijuara para 4.000 vjetësh kanë domethënie shqipe”.
Henri Braisford: “Në Maqedoni, vetëm shqiptarët janë popull autokton”
Johan Fon Han: “Shqipja rrjedh nga ilirishtja dhe ilirishtja nga pellazgjishtja”.

Jovan Cvijiq: “Sllavët e jugut, pas ardhjes në Ballkan, aty gjetën shqiptarët, të cilët nën trysninë e tyre (sllavëve) u tërhoqën nga jugu dhe në vendet më malore, ku i hasim edhe sot”.
Konstandin Paparigopulos: “Vetëm shqiptaret konsiderohen si pasardhës të racës ilire”.