Forum
Publications
Kërko
identifikimi
Regjistrohu
AlboAnëtar aktiv
- Regjistruar : 05/02/2008
Postime : 186
Points : 294
Reputacioni : 20
Popullimi i trevave Shqipetare
25th February 2016, 21:23
Popullimi i trevave Shqipetare
Popullimi i hershem
Si pjese e gadishullit te Ballkanit, trevat shqipetare cilesohen si rajonet me popullim me te lashte ne Evrope. Shkencetare te ndryshem vendas dhe te huaj kane vertetuar nepermjet germimeve arkeologjike se trevat tona kane filluar te banohen 100 000 vjete para krishtit. Gjurmet me te hereshme te ketij banimi jane gjetur ne
Xare dhe Konispol te rrethit te Sarandes, ne afersi te Shkodres, ne malin e Dajtit etj.
Zbulimet qe i perkasin periudhes se gurit, tregojne per shtrirje te medha te vendbanimeve te atehereshme. Shume nga keto vendbanime jane hasur ne Kosove, pergjate lugines se Drinit te Zi, ne zonen e Kolonjes, Cakranit, Mallakastres etj.
Pas krijimit te popullsise etnike ilire (10 shekujt e fundit para Kuishtit), u zgjerua mjafte si hapsira e banimit ashtu edhe numri i vendbanimeve te kesaj popullsie. Kjo hapesire zinte tashme pothuaj te gjithe pjesen perendimore te gadishullit te Ballkanit. Popullsia ilire e kesaj kohe llogaritej ne rreth 500 000 vete dhe jetonte e ndare ne disa fise si: Enkelejte, Dalmatet, Dardanet etj.
Periudha e mesjetes kur vendi quhej Arberi dhe banoret Arber, shenoj nje zhvillim te metejshem te popullsise sone si ne numer, ashtu edhe ne shtrirje gjeografike. Numri i popullsise ne trevat tona gjate kesaj periudhe mendohet te kete qene rreth 1.5 milion banore.
Kjo popullsi erdhi vazhdimisht duke u zhvilluar ne trevat e veta deri ne ditet e sotme.
Ndryshimi i numrit te popullsise
Ndonese trevat shqipetare kane qene te banuara qysh heret, nuk ka patur te dhena te sakta per numrin e popullsile se tyre. Te dhenat e para statistikore per kete numer i perkasin periudhes se pushtimit osman, kur sipas regjistrimit te popullsise ne vitin 1431-1432 rezultoj se ne trevat tona jetonte nje popullsi prej rreth 800 000 banoresh. Gjate shek. XX jane bere disa regjistrime te popullsise, si ai i vitit 1923, 1927, 1938, 1945. Megjithsi jepnin te dhena te rendesishme, keto regjistrime nuk mund te quhen plotesishte te sakta. Gjithashtu copetimi i trevave shqipetare ne vitin 1913 beri qe pjesa me e madhe e popullsise (rrethe 1milion banore) te mbetej jashte kufijve te shqiperise dhe per pasoje, te llogaritej ne numrin e popullsise se vendeve te tjera.
Sic shikohet nga te dhenat deri ne fund te luftes se dyte boterore(viti1945) trevat shqipetare kane pasur rreth 2.2milion banore. Pas kesaj lufte numri i populsise ka ardhur gjithmone duke u rritur dhe sot llogaritet ne rreth 6.8 milion banore. Popullsia ne Kosove pati humbje te ndjeshme gjate luftes me Serbet 1998-1999, por ende nuk ka te dhena te sakta per kete.
Levizja natyrore e popullsise
Nje nga dukurite me tipike te zhvillimit te popullsise se trevave shqipetare eshte shtimi i larte natyror qe ka dalluar tradicionalisht popullsine tone. Shtimi natyror i popullsise del nga diferenca ndermjet numrit te lindjeve dhe numrit te vdekjeve dhe llogaritet per cdo 1000 banore. Popullsia shqipetare eshte dalluar gjithmone nga numri i madhe i lindjeve dhe nga ulja e vazhdueshme e numrit te vdekjeve. Ne Shqiperi sot lindin rreth 20 femije per 1000 banore, te shqipetaret e Maqedonise rreth 24 femije per 1000 banore, te shqipetaret e Serbise 21 femije per 1000 banore dhe tek ata te Malit te Zi 9.2 per mije. Megjithate keta tregues kane ardhur duke u ulur ne krahasim me periudhat e me pareshme ku niveli i lindjeve ka qene dhe me i larte. Kurse niveli i vdekjeve lekundet ne te gjitha trevat njelloj rreth 5-6 per 1000 banore
Dendesia e popullsise
Dendesia e popullsise ne trevat shqipetare eshte mjafte e ndryshueshme, si ndermjet pjeseve perverse te tyre, ashtu edhe brenda se njejtes pjese. Ne shqiperi banojne rreth 110 banore per km katrore, ne Kosove gati dy here me shume (192/km katror), ne Maqedoni 113/km katror. Po kjo shifer ndryshon sipas zonave gjeografike. Zonat me dendesi me te madhe jane: ultesira perendimore e Shqiperise me mbi 400b/km katror ku dallohen rrethet e Tiranes, Duresit, Fierit, Elbasanit etj., Fushegropa e Kosoves me mbi 300b/km katror, Rafshi i Dukagjinit dhe Fushegropa e Korces me mbi 200b/km katror etj. Kurse zonat me pake te banuara jane zonat malore si: rajoni verioro-verilindor i Shqiperise, zonat malore te Kosoves, Maqedonia perndimore, Mali i Zi etj., ku popullsia nuk i kalone 100b/km katror.
Perberja moshore dhe gjinore
Si rezultat i shtimit te larte natyror, popullsia ne trevat shqipetare dallohet per moshen e saje te re. Ne moshe mesatare 27vjece, popullsia jone ka moshen me te re ne Evrope. Ne popullsine shqipetare mbizotrojne moshat e reja, ku ato 0-14 vjece zene 35-40%. Kjo strukture tregone se edhe ne te ardhmen popullsia jone do vazhdoje te rritet shpejte.
Ne dallim nga popullsite e tjera te Evropes, te popullsia jone mbizotron popullsia mashkull. Ne cdo 100 femra jane zakonisht 105 meshkuj.
Prberja kombetare dhe fetare e popullsise
Trvat shqipetare banohen nga nje popullsi homogjene. 98% e popullsise ne Rep. e Shqiperise eshte popullsi shqipetare, kurse 2% jane pakica kombetare si: greke (58 756 banore), maqedonas (4 697 banore), dhe te tjere (1 361 banore). Ne Kosove gati 90% e popullsise jane shqipetare te tjeret jane serbomalazes, boshnjake, turq, rome etj. Ne Maqedonine perendimore, krahas shqipetareve qe perbejne 80% te popullsise, banojne edhe maqedonas, turq, serbe etj.
Ne strukturen e popullsise shqipetare sipas fese mbizotrojne tre fe, feja ortodokse, katolike dhe ajo myslimane. Pnvarsisht nga besimet fetare keto te tre grupet jetojne ne mirkuptim dhe paqe ndermjet njeri-tjetrit.
P.S: Te dhenat qe lexuat me larte jane te dhenat e vitit 2002.
Si pjese e gadishullit te Ballkanit, trevat shqipetare cilesohen si rajonet me popullim me te lashte ne Evrope. Shkencetare te ndryshem vendas dhe te huaj kane vertetuar nepermjet germimeve arkeologjike se trevat tona kane filluar te banohen 100 000 vjete para krishtit. Gjurmet me te hereshme te ketij banimi jane gjetur ne
Xare dhe Konispol te rrethit te Sarandes, ne afersi te Shkodres, ne malin e Dajtit etj.
Zbulimet qe i perkasin periudhes se gurit, tregojne per shtrirje te medha te vendbanimeve te atehereshme. Shume nga keto vendbanime jane hasur ne Kosove, pergjate lugines se Drinit te Zi, ne zonen e Kolonjes, Cakranit, Mallakastres etj.
Pas krijimit te popullsise etnike ilire (10 shekujt e fundit para Kuishtit), u zgjerua mjafte si hapsira e banimit ashtu edhe numri i vendbanimeve te kesaj popullsie. Kjo hapesire zinte tashme pothuaj te gjithe pjesen perendimore te gadishullit te Ballkanit. Popullsia ilire e kesaj kohe llogaritej ne rreth 500 000 vete dhe jetonte e ndare ne disa fise si: Enkelejte, Dalmatet, Dardanet etj.
Periudha e mesjetes kur vendi quhej Arberi dhe banoret Arber, shenoj nje zhvillim te metejshem te popullsise sone si ne numer, ashtu edhe ne shtrirje gjeografike. Numri i popullsise ne trevat tona gjate kesaj periudhe mendohet te kete qene rreth 1.5 milion banore.
Kjo popullsi erdhi vazhdimisht duke u zhvilluar ne trevat e veta deri ne ditet e sotme.
Ndryshimi i numrit te popullsise
Ndonese trevat shqipetare kane qene te banuara qysh heret, nuk ka patur te dhena te sakta per numrin e popullsile se tyre. Te dhenat e para statistikore per kete numer i perkasin periudhes se pushtimit osman, kur sipas regjistrimit te popullsise ne vitin 1431-1432 rezultoj se ne trevat tona jetonte nje popullsi prej rreth 800 000 banoresh. Gjate shek. XX jane bere disa regjistrime te popullsise, si ai i vitit 1923, 1927, 1938, 1945. Megjithsi jepnin te dhena te rendesishme, keto regjistrime nuk mund te quhen plotesishte te sakta. Gjithashtu copetimi i trevave shqipetare ne vitin 1913 beri qe pjesa me e madhe e popullsise (rrethe 1milion banore) te mbetej jashte kufijve te shqiperise dhe per pasoje, te llogaritej ne numrin e popullsise se vendeve te tjera.
Sic shikohet nga te dhenat deri ne fund te luftes se dyte boterore(viti1945) trevat shqipetare kane pasur rreth 2.2milion banore. Pas kesaj lufte numri i populsise ka ardhur gjithmone duke u rritur dhe sot llogaritet ne rreth 6.8 milion banore. Popullsia ne Kosove pati humbje te ndjeshme gjate luftes me Serbet 1998-1999, por ende nuk ka te dhena te sakta per kete.
Levizja natyrore e popullsise
Nje nga dukurite me tipike te zhvillimit te popullsise se trevave shqipetare eshte shtimi i larte natyror qe ka dalluar tradicionalisht popullsine tone. Shtimi natyror i popullsise del nga diferenca ndermjet numrit te lindjeve dhe numrit te vdekjeve dhe llogaritet per cdo 1000 banore. Popullsia shqipetare eshte dalluar gjithmone nga numri i madhe i lindjeve dhe nga ulja e vazhdueshme e numrit te vdekjeve. Ne Shqiperi sot lindin rreth 20 femije per 1000 banore, te shqipetaret e Maqedonise rreth 24 femije per 1000 banore, te shqipetaret e Serbise 21 femije per 1000 banore dhe tek ata te Malit te Zi 9.2 per mije. Megjithate keta tregues kane ardhur duke u ulur ne krahasim me periudhat e me pareshme ku niveli i lindjeve ka qene dhe me i larte. Kurse niveli i vdekjeve lekundet ne te gjitha trevat njelloj rreth 5-6 per 1000 banore
Dendesia e popullsise
Dendesia e popullsise ne trevat shqipetare eshte mjafte e ndryshueshme, si ndermjet pjeseve perverse te tyre, ashtu edhe brenda se njejtes pjese. Ne shqiperi banojne rreth 110 banore per km katrore, ne Kosove gati dy here me shume (192/km katror), ne Maqedoni 113/km katror. Po kjo shifer ndryshon sipas zonave gjeografike. Zonat me dendesi me te madhe jane: ultesira perendimore e Shqiperise me mbi 400b/km katror ku dallohen rrethet e Tiranes, Duresit, Fierit, Elbasanit etj., Fushegropa e Kosoves me mbi 300b/km katror, Rafshi i Dukagjinit dhe Fushegropa e Korces me mbi 200b/km katror etj. Kurse zonat me pake te banuara jane zonat malore si: rajoni verioro-verilindor i Shqiperise, zonat malore te Kosoves, Maqedonia perndimore, Mali i Zi etj., ku popullsia nuk i kalone 100b/km katror.
Perberja moshore dhe gjinore
Si rezultat i shtimit te larte natyror, popullsia ne trevat shqipetare dallohet per moshen e saje te re. Ne moshe mesatare 27vjece, popullsia jone ka moshen me te re ne Evrope. Ne popullsine shqipetare mbizotrojne moshat e reja, ku ato 0-14 vjece zene 35-40%. Kjo strukture tregone se edhe ne te ardhmen popullsia jone do vazhdoje te rritet shpejte.
Ne dallim nga popullsite e tjera te Evropes, te popullsia jone mbizotron popullsia mashkull. Ne cdo 100 femra jane zakonisht 105 meshkuj.
Prberja kombetare dhe fetare e popullsise
Trvat shqipetare banohen nga nje popullsi homogjene. 98% e popullsise ne Rep. e Shqiperise eshte popullsi shqipetare, kurse 2% jane pakica kombetare si: greke (58 756 banore), maqedonas (4 697 banore), dhe te tjere (1 361 banore). Ne Kosove gati 90% e popullsise jane shqipetare te tjeret jane serbomalazes, boshnjake, turq, rome etj. Ne Maqedonine perendimore, krahas shqipetareve qe perbejne 80% te popullsise, banojne edhe maqedonas, turq, serbe etj.
Ne strukturen e popullsise shqipetare sipas fese mbizotrojne tre fe, feja ortodokse, katolike dhe ajo myslimane. Pnvarsisht nga besimet fetare keto te tre grupet jetojne ne mirkuptim dhe paqe ndermjet njeri-tjetrit.
P.S: Te dhenat qe lexuat me larte jane te dhenat e vitit 2002.
- AlboAnëtar aktiv
- Regjistruar : 05/02/2008
Postime : 186
Points : 294
Reputacioni : 20
Re: Popullimi i trevave Shqipetare
25th February 2016, 21:24
Emigrimi i popullsise Shqiptare
Emigrimi si dukuri shoqerore e ka shoqeruar popullsine shqiptare ne tere historin e zhvillimit te saj. Si rezultat i ndikimit te faktoreve te ndryshem sidomos i atyre ekonomik dhe politik, emigrimi ka luajtur rol te rendesishem ne zhvillimin e popullsis tone.
Emigrimi i popullsise mundte jete i brendshem, d.m.th. brenda kufijve politik te nje vendi ne formen e shpernguljeve dhe te vendosjeve te popullsise, por mund te jete dhe emigrim i jashtem. d.m.th. ne formen e largimeve te popullsise jashte kufijve plitik. Ne emigrimin e popullsise shqiptare kane ekzistuar te dyja keto forma.
Emigrimi i jashtem i shqiptareve
Nga te dy llojet e emigrimit , te shqiptaret ka mbizotruar tradicionalisht emigrimi i jashtem. Luftrat e shumta. pushtimet e vendit nga te huajt, gjendja e veshtire ekonomike etj. , i kane detyruar shqiptaret te marin shpeshe rrugen e kurbetit. Ky largim nga vendi i tyre ka qene si individual dhe spontan, ashtu edhe masiv dhe i organizuar. Ne rrjedhen e historise njihen disa raste te emigrimit masiv te shqiptareve, si ai i ndodhur ne kohen e pushtimit osman, kur pas vdekjes se Skenderbeut rreth 200,000 shqiptare u detyruan te linin trojet e te pareve dhe te vendoseshin ne jug te italise. Atje numerohen edhe tani rreth 80 fshatra Arbereshe, kryesisht ne Kalabri dhe Sicili.
Gjate dhe midis dy luftrave botrore pati gjithashtu largime te shumta te shqiptareve per ne vende te ndryshme te Evropes dhe botes.
Pas luftes se dyte botrore dhe ne vazhdim deri ne vitet1990 ne trevat shqiptare enstitucionete e larta shteterore mbajten qendrim te ndryshem lidhur me problemin e emigracionit ne teresi, e sidomos lidhur me emigracionin e jashtem. Ne shqiperi ky emigrim u ndalua rreptesisht. Kurse ne Kosove dhe ne viset e tjera ky emigrim u lejua dhe u nxit. Prandaj pjesa me e madhe e shqiptareva qe emigronin gjate kesaj periudhe, u perkiste viseve jashte kufijve politik te Republikes se Shqiperise. Keta emigrante u drejtuan drejt vendeve me te zhvilluara te Evropes dhe te botes, si:Gjermani, Zvicer, ShBA etj.
Me ndryshimet demokratike qe filluan te ndodhin ne Shqiperi ne vitin 1990, filloi edhe nje faze e re e emigrimit te shqiptareve, sidomos e emigrimit te tyre jashte vendit. Madje mund te thuhet qe ky emigrim i dha goditjet e pare sistemit komunist ne Shqiperi, kur ne korrik te vitit 1990 rreth 5000 veta u futen ne disa nga ambasadat e huaje ne Tirane.
Veshtiresite ekonomike qe po kalon Shqiperia pas ndryshimeve politike te vitit 1991 e deri me sot, si rezultat i ndertimit te nje ekonomie te re tregu, kane bere qe shume shqiptare te marin rrugen e emigrimit per te siguruar kushte me te mira pune dhe jetese.
Ne gjithe keto vite, nga 1990 e deri me sote, llogaritet qe rreth 500,000 Shqiptare nga Shqiperia kane emigruar ne boten e jashtme. Pjesa me e madhe e tyre, rreth350,000, ndodhen ne Greqi, rreth 150,000 ne Itali, kurse pjesa tjeter kane emigruar ne vende te tjera te Evropes perendimore, ShBA, Kanada etj.
Shume Shqiptare kane emigruar keto kohet e fundit nga Kosova dhe Mali i Zi per arsye te luftes ne ish-Jugosllavi dhe se fundi ne kosove. Po keshtu edhe shqiptaret ne Maqedoni jane perfshire shpesh ne emigrim, kryesisht drejte vendeve te largeta si:ShBA, Kanada, Australi etj.
Emigrimi masive i shqiptareve eshte shoqeruar nga nje sere efektesh pozitive dhe negative. Nga njera ane, nepermjet tij shqiptaret kane siguruar pune dhe kushte me te mira jetese per vete dhe per familjet e tyre, kane mesuar profesione te reja, kane investuar ne vendin e tyre etj. Nga ana tjeter ky emigrim ka qene kryesisht ilegal dhe eshte shoqeruar shpesh me humbje jete gjate largimit. Duke qene ilegale emigrantet shqiptare nik gezojne te drejtat e tyre te emigrantit ne vendet ku ata ndodhen. Ata kryejne punet me te veshtira dhe me pagesat me te uleta etj.
Diaspora Shqiptare
Emigrimi i vazhdueshem i shqiptareve ka bere qe sot gati gjysma e tyre te jetojne larg Shqiperise, Kosoves dhe trevave te tjera shqiptare.
Vendet qe llogariten te kene numrin me te madhe te shqiptareve te emigruar qe ne periudhat me te largeta, jane: Turqia me rreth 1 000 000 shqiptare, SHBA me gati 500 000 , Italia me rreth 300 000, e me tej me radhe Greqia, Bullgaria, Ausralia, Kanadaja etj. Te gjithe keta se bashku formojne diasporen shqiptare. Kjo diaspore e organizuar shpesh ne shoqata dhe organizata te ndryshme kulturore atdhetare ka luajtur tradicionalisht nje rol mjafte te rendesishem ne ruajtjen e gjuhes dhe te lidhjeve me vendin e tyre ame.
Emigrimi i brendshem
Krahas emigrimit te jashtem nje rol shume te rendesishem ka luajtur dhe emigrimi i brendshem. Ky emigrim eshte pasoj e kushteve te veshtira natyrore dhe ekonomike qe ekzistojne ndermjet pjeseve te ndryshme te vendit. Prandaj shqiptaret kane levizur nga zonat e larta malore drejt atyre fushore dhe nga zonat e prapambetura drejt atyre me te zhvilluara. Kjo ka bere qe zona te tilla si Ultesira Perendimore ne Shqiperi, Fushgropa e Korces, Rafshi i Dukagjinit etj. te jene zona qe vazhdimisht kane terhequr popullsine e shperngulur nga zonat e tjera te larta. Sot keto jane dhe zonat me te populluara ne trevat shqiptare.
Pas vitit 1990, tipike eshte levizja e madhe emigruese e brendeshme e popullsise, levizje qe vazhdon edhe sot. Me zhvillimin e proceseve demokratike ne Shqiperi me lejimin e levizjes se lire te njerezve, nje pjese e madhe e banoreve te zonave malore te vendit, sidomos nga pjesa veriore dhe verilindore, u shprengulen per ne zonat fushore rreth Tiranes, Duresit, Elbasanit, Shkodres, Fierit, Vlores, Korces etj. Motivet e kesaj levizjeje kane qene kryesisht ekonomike. Emigrimi i brendshem ne Shqiperi mund te vazhdoj edhe ne te ardhmen, per arsye se popullsia fshatare eshte e prirur te leviz drejt qyteteve. E rendesishme eshte qe kjo levizje e popullsise te mos i lihet spontanitetit, por te organizohet mbi bazen e kerkesave qe kane si zonat ku vendoset popullsia , ashtu edhe zonat nga te cilat ajo shkeputet.
Emigrimi si dukuri shoqerore e ka shoqeruar popullsine shqiptare ne tere historin e zhvillimit te saj. Si rezultat i ndikimit te faktoreve te ndryshem sidomos i atyre ekonomik dhe politik, emigrimi ka luajtur rol te rendesishem ne zhvillimin e popullsis tone.
Emigrimi i popullsise mundte jete i brendshem, d.m.th. brenda kufijve politik te nje vendi ne formen e shpernguljeve dhe te vendosjeve te popullsise, por mund te jete dhe emigrim i jashtem. d.m.th. ne formen e largimeve te popullsise jashte kufijve plitik. Ne emigrimin e popullsise shqiptare kane ekzistuar te dyja keto forma.
Emigrimi i jashtem i shqiptareve
Nga te dy llojet e emigrimit , te shqiptaret ka mbizotruar tradicionalisht emigrimi i jashtem. Luftrat e shumta. pushtimet e vendit nga te huajt, gjendja e veshtire ekonomike etj. , i kane detyruar shqiptaret te marin shpeshe rrugen e kurbetit. Ky largim nga vendi i tyre ka qene si individual dhe spontan, ashtu edhe masiv dhe i organizuar. Ne rrjedhen e historise njihen disa raste te emigrimit masiv te shqiptareve, si ai i ndodhur ne kohen e pushtimit osman, kur pas vdekjes se Skenderbeut rreth 200,000 shqiptare u detyruan te linin trojet e te pareve dhe te vendoseshin ne jug te italise. Atje numerohen edhe tani rreth 80 fshatra Arbereshe, kryesisht ne Kalabri dhe Sicili.
Gjate dhe midis dy luftrave botrore pati gjithashtu largime te shumta te shqiptareve per ne vende te ndryshme te Evropes dhe botes.
Pas luftes se dyte botrore dhe ne vazhdim deri ne vitet1990 ne trevat shqiptare enstitucionete e larta shteterore mbajten qendrim te ndryshem lidhur me problemin e emigracionit ne teresi, e sidomos lidhur me emigracionin e jashtem. Ne shqiperi ky emigrim u ndalua rreptesisht. Kurse ne Kosove dhe ne viset e tjera ky emigrim u lejua dhe u nxit. Prandaj pjesa me e madhe e shqiptareva qe emigronin gjate kesaj periudhe, u perkiste viseve jashte kufijve politik te Republikes se Shqiperise. Keta emigrante u drejtuan drejt vendeve me te zhvilluara te Evropes dhe te botes, si:Gjermani, Zvicer, ShBA etj.
Me ndryshimet demokratike qe filluan te ndodhin ne Shqiperi ne vitin 1990, filloi edhe nje faze e re e emigrimit te shqiptareve, sidomos e emigrimit te tyre jashte vendit. Madje mund te thuhet qe ky emigrim i dha goditjet e pare sistemit komunist ne Shqiperi, kur ne korrik te vitit 1990 rreth 5000 veta u futen ne disa nga ambasadat e huaje ne Tirane.
Veshtiresite ekonomike qe po kalon Shqiperia pas ndryshimeve politike te vitit 1991 e deri me sot, si rezultat i ndertimit te nje ekonomie te re tregu, kane bere qe shume shqiptare te marin rrugen e emigrimit per te siguruar kushte me te mira pune dhe jetese.
Ne gjithe keto vite, nga 1990 e deri me sote, llogaritet qe rreth 500,000 Shqiptare nga Shqiperia kane emigruar ne boten e jashtme. Pjesa me e madhe e tyre, rreth350,000, ndodhen ne Greqi, rreth 150,000 ne Itali, kurse pjesa tjeter kane emigruar ne vende te tjera te Evropes perendimore, ShBA, Kanada etj.
Shume Shqiptare kane emigruar keto kohet e fundit nga Kosova dhe Mali i Zi per arsye te luftes ne ish-Jugosllavi dhe se fundi ne kosove. Po keshtu edhe shqiptaret ne Maqedoni jane perfshire shpesh ne emigrim, kryesisht drejte vendeve te largeta si:ShBA, Kanada, Australi etj.
Emigrimi masive i shqiptareve eshte shoqeruar nga nje sere efektesh pozitive dhe negative. Nga njera ane, nepermjet tij shqiptaret kane siguruar pune dhe kushte me te mira jetese per vete dhe per familjet e tyre, kane mesuar profesione te reja, kane investuar ne vendin e tyre etj. Nga ana tjeter ky emigrim ka qene kryesisht ilegal dhe eshte shoqeruar shpesh me humbje jete gjate largimit. Duke qene ilegale emigrantet shqiptare nik gezojne te drejtat e tyre te emigrantit ne vendet ku ata ndodhen. Ata kryejne punet me te veshtira dhe me pagesat me te uleta etj.
Diaspora Shqiptare
Emigrimi i vazhdueshem i shqiptareve ka bere qe sot gati gjysma e tyre te jetojne larg Shqiperise, Kosoves dhe trevave te tjera shqiptare.
Vendet qe llogariten te kene numrin me te madhe te shqiptareve te emigruar qe ne periudhat me te largeta, jane: Turqia me rreth 1 000 000 shqiptare, SHBA me gati 500 000 , Italia me rreth 300 000, e me tej me radhe Greqia, Bullgaria, Ausralia, Kanadaja etj. Te gjithe keta se bashku formojne diasporen shqiptare. Kjo diaspore e organizuar shpesh ne shoqata dhe organizata te ndryshme kulturore atdhetare ka luajtur tradicionalisht nje rol mjafte te rendesishem ne ruajtjen e gjuhes dhe te lidhjeve me vendin e tyre ame.
Emigrimi i brendshem
Krahas emigrimit te jashtem nje rol shume te rendesishem ka luajtur dhe emigrimi i brendshem. Ky emigrim eshte pasoj e kushteve te veshtira natyrore dhe ekonomike qe ekzistojne ndermjet pjeseve te ndryshme te vendit. Prandaj shqiptaret kane levizur nga zonat e larta malore drejt atyre fushore dhe nga zonat e prapambetura drejt atyre me te zhvilluara. Kjo ka bere qe zona te tilla si Ultesira Perendimore ne Shqiperi, Fushgropa e Korces, Rafshi i Dukagjinit etj. te jene zona qe vazhdimisht kane terhequr popullsine e shperngulur nga zonat e tjera te larta. Sot keto jane dhe zonat me te populluara ne trevat shqiptare.
Pas vitit 1990, tipike eshte levizja e madhe emigruese e brendeshme e popullsise, levizje qe vazhdon edhe sot. Me zhvillimin e proceseve demokratike ne Shqiperi me lejimin e levizjes se lire te njerezve, nje pjese e madhe e banoreve te zonave malore te vendit, sidomos nga pjesa veriore dhe verilindore, u shprengulen per ne zonat fushore rreth Tiranes, Duresit, Elbasanit, Shkodres, Fierit, Vlores, Korces etj. Motivet e kesaj levizjeje kane qene kryesisht ekonomike. Emigrimi i brendshem ne Shqiperi mund te vazhdoj edhe ne te ardhmen, per arsye se popullsia fshatare eshte e prirur te leviz drejt qyteteve. E rendesishme eshte qe kjo levizje e popullsise te mos i lihet spontanitetit, por te organizohet mbi bazen e kerkesave qe kane si zonat ku vendoset popullsia , ashtu edhe zonat nga te cilat ajo shkeputet.
- AlboAnëtar aktiv
- Regjistruar : 05/02/2008
Postime : 186
Points : 294
Reputacioni : 20
Re: Popullimi i trevave Shqipetare
25th February 2016, 21:25
Popullimi i Rep. se Shqiperise
Popullsia e Shqiperise arrin sot ne rreth 3.8milion banore, duke pasur dendesine mesatare te popullimit rreth 110 banore per nje km. Gjithashtu kjo popullsi dallohet per shtim te larte natyror, ndonese vitet e fundit verehet ulje. Vdekshmeria ka pesuar vazhdimisht ulje dhe ndodhet sot ne kufijt rreth 6 vdekje per 1000banore mesatarisht ne vit.
Rreth 42% e popullsise banon ne qytet, pjesa tjeter, rreth 58%, banon ne fshatra. Verehet sidomos pas vitit 1990 rritje e popullsise qytetare, qe ka ardhur kryesish si rezultat i levizjes se popullsis nga zonat fushore drejt qyteteve.
Mbizotrojne moshat e reja dhe kjo popullsi ka rezerva te medha te forcave te punes. Gjithashtu popullsia eshte homogjene, ku 98% e saj eshte popullsi shqiptare dhe vetem 2% e perbejne pakicen kombetare.
Popullsia e Shqiperise arrin sot ne rreth 3.8milion banore, duke pasur dendesine mesatare te popullimit rreth 110 banore per nje km. Gjithashtu kjo popullsi dallohet per shtim te larte natyror, ndonese vitet e fundit verehet ulje. Vdekshmeria ka pesuar vazhdimisht ulje dhe ndodhet sot ne kufijt rreth 6 vdekje per 1000banore mesatarisht ne vit.
Rreth 42% e popullsise banon ne qytet, pjesa tjeter, rreth 58%, banon ne fshatra. Verehet sidomos pas vitit 1990 rritje e popullsise qytetare, qe ka ardhur kryesish si rezultat i levizjes se popullsis nga zonat fushore drejt qyteteve.
Mbizotrojne moshat e reja dhe kjo popullsi ka rezerva te medha te forcave te punes. Gjithashtu popullsia eshte homogjene, ku 98% e saj eshte popullsi shqiptare dhe vetem 2% e perbejne pakicen kombetare.
- AlboAnëtar aktiv
- Regjistruar : 05/02/2008
Postime : 186
Points : 294
Reputacioni : 20
Re: Popullimi i trevave Shqipetare
25th February 2016, 21:25
Popullimi i rajonit perendimor te Shqiperis
Rajoni perendimor i shqiperise eshte me i populluari ne krahasim me te gjitha rajonet e tjera te shqiperise. Kjo dukuri eshte rezultat i kushteve te mira natyrore te ketij rajoni, ku mbizotron relievi fushor dhe tokat e mira, por edhe zhvillimit me te mire ekonomik te ketij rajoni.
Vecorite e popullimit duken si ne numrin e pergjithshem te popullsise, qe arin deri ne gati 2 miljon banore, pra me shume se gjysma e gjithe popullsise se Shqiperise, por edhe ne dendesime e popullimit, qe ne kete rajon eshte 300-400banore/km katror.
Popullim te shpejte ka pasur rajoni sidomos pas clirimit te vendit e deri ne vitet 70, si rezultat i tharjes se kenetave dhe i zhvillimit te degeve te ndryshme te ekonomise, si dhe pas vitit 1990, me lejimin e levizjes se lire te njerezve te cilet me se shumti kane ardhur ne kete rajon.
Qe nga viti 1990 e ne vazhdim, ne rajonin perendimor te Shqiperise po perqendrohet nje numer gjithnje e me i madh i popullsise, qe vjene nga zonat e tjera te vendit, sidomos nga ato veriore dhe verilindore. Ky proces qe po ndodh, lidhet me kushtet e veshtira te jeteses ne zonat e larta e ne male, keshtu qe njerezit e ketyre zonave jane ne kerkim te kushteve me te mira te jeteses. Rajoni perendimor i plotesone me se miri keto kushte.
Pervec numrit te madh dhe vazhdimit te ardhjeve, popullsia e ketij rajoni dallohet edhe per perqindjen e madhe te popullsise ne qytete. Keshtu gati 1/2 e popullsise se rajonit banon ne qytet. Ne kete rajone ndodhen qytetet me te rendesishme te te gjithe Shqiperise, si: Tirana me mbi 500 000 banore, Durresi, Elbasani, Shkodra, Vlora me mbi 100 000 banore, Fjeri, Berati, Lushnja me mbi 50 000 banore etj.
Por historiku i popullimit ne qytetet e ketij rajoni eshte shume i hershem. Duke qene nje rajon me kushte te pershtatshme natyrore dhe me dalje te gjere ne dete, ne te lulezuan qytetet me te medha te antikitetit te ne, si: Apolonia, Dyrrahu, Lisi, Aulona, Antipatera, Skampa etj.
Edhe qendrat e banuara fshatare jane te shumta ne kete rajon. Ato jane te vendosura jo vetem ne zonat kodrinore te vendit por edhe ne fushe. Fshatrat ne kete rajon kane kushte te mira natyrore per zhvillimin bujqesor e blektoral, prandaj keto vitet e fundit, me privatizimin e tokes, fermeret kane pasur shtim te ndjeshem te te ardhurave te tyre.
Krahas zonave qytetare si me te populluara te rajonit, te gjitha zonat e tjera jane gjjithashtu te populluara. Pjesa me e madhe e popullsise eshte e perqendruar ne qytete dhe qendrat e tjera te banuara qe shtrihen ne fushe. Kurse ne zonat kodrinore te rajonit, si p.sh. ne kodrat e Kerabes, Dumres, Mallakastres etj., popullimi eshte me i paket.
Rajoni perendimor i Shqiperise do te jete edhe ne te ardhmen rajoni me i rendesishem ne te gjitha drejtimet e zhvillimit ekonomik dhe shoqeror. Kjo do te coje ne nje popullim te tije edhe me te dendur.
Rajoni perendimor i shqiperise eshte me i populluari ne krahasim me te gjitha rajonet e tjera te shqiperise. Kjo dukuri eshte rezultat i kushteve te mira natyrore te ketij rajoni, ku mbizotron relievi fushor dhe tokat e mira, por edhe zhvillimit me te mire ekonomik te ketij rajoni.
Vecorite e popullimit duken si ne numrin e pergjithshem te popullsise, qe arin deri ne gati 2 miljon banore, pra me shume se gjysma e gjithe popullsise se Shqiperise, por edhe ne dendesime e popullimit, qe ne kete rajon eshte 300-400banore/km katror.
Popullim te shpejte ka pasur rajoni sidomos pas clirimit te vendit e deri ne vitet 70, si rezultat i tharjes se kenetave dhe i zhvillimit te degeve te ndryshme te ekonomise, si dhe pas vitit 1990, me lejimin e levizjes se lire te njerezve te cilet me se shumti kane ardhur ne kete rajon.
Qe nga viti 1990 e ne vazhdim, ne rajonin perendimor te Shqiperise po perqendrohet nje numer gjithnje e me i madh i popullsise, qe vjene nga zonat e tjera te vendit, sidomos nga ato veriore dhe verilindore. Ky proces qe po ndodh, lidhet me kushtet e veshtira te jeteses ne zonat e larta e ne male, keshtu qe njerezit e ketyre zonave jane ne kerkim te kushteve me te mira te jeteses. Rajoni perendimor i plotesone me se miri keto kushte.
Pervec numrit te madh dhe vazhdimit te ardhjeve, popullsia e ketij rajoni dallohet edhe per perqindjen e madhe te popullsise ne qytete. Keshtu gati 1/2 e popullsise se rajonit banon ne qytet. Ne kete rajone ndodhen qytetet me te rendesishme te te gjithe Shqiperise, si: Tirana me mbi 500 000 banore, Durresi, Elbasani, Shkodra, Vlora me mbi 100 000 banore, Fjeri, Berati, Lushnja me mbi 50 000 banore etj.
Por historiku i popullimit ne qytetet e ketij rajoni eshte shume i hershem. Duke qene nje rajon me kushte te pershtatshme natyrore dhe me dalje te gjere ne dete, ne te lulezuan qytetet me te medha te antikitetit te ne, si: Apolonia, Dyrrahu, Lisi, Aulona, Antipatera, Skampa etj.
Edhe qendrat e banuara fshatare jane te shumta ne kete rajon. Ato jane te vendosura jo vetem ne zonat kodrinore te vendit por edhe ne fushe. Fshatrat ne kete rajon kane kushte te mira natyrore per zhvillimin bujqesor e blektoral, prandaj keto vitet e fundit, me privatizimin e tokes, fermeret kane pasur shtim te ndjeshem te te ardhurave te tyre.
Krahas zonave qytetare si me te populluara te rajonit, te gjitha zonat e tjera jane gjjithashtu te populluara. Pjesa me e madhe e popullsise eshte e perqendruar ne qytete dhe qendrat e tjera te banuara qe shtrihen ne fushe. Kurse ne zonat kodrinore te rajonit, si p.sh. ne kodrat e Kerabes, Dumres, Mallakastres etj., popullimi eshte me i paket.
Rajoni perendimor i Shqiperise do te jete edhe ne te ardhmen rajoni me i rendesishem ne te gjitha drejtimet e zhvillimit ekonomik dhe shoqeror. Kjo do te coje ne nje popullim te tije edhe me te dendur.
Drejtat e ktij Forumit:
Ju nuk mund ti përgjigjeni temave të këtij forumi|
|
|