Holokaustin në Çamëri , bota duhet ta njohë patjetër

Refugjatët çamë në Kavajë , Mars 1945

Që nga Nishi e deri në Prevezë është Shqipëria .
Kështu gjithmonë , kemi thënë , por edhe sot e kësaj dite ne ende themi kështu , por ne e themi këtë me një krenari të madhe dhe nuk e themi vetëm me një fjalë pa zhurrmë .

Ndërgjegja nuk më lë rehat , përsëri dhe më duhet edhe kësaj radhe , që të shkruaj për një tokë , që sot shtrihet në Greqinë Veriperëndimore , për një tokë martire dhe me trima me fustanellat e tyre , që donin të çlironin vendin e tyre . Edhe njëherë , unë dua të shkruaj për Çamërinë , tokë kjo , që shtrihet që nga 1913 e deri më sot në territorin e Greqisë së sotme .

Të parët tanë , janë pikërisht dëshmitarët tanë kryesor që na lejojnë t’a dimë nëse Europa ka qenë , ajo Evropë që ka treguar mëshirë për tokat shqiptare ? Por edhe historia thotë se Evropa gjatë gjithë shekujve të kaluar , ka qenë e pamëshirshme dhe i ka dhënë tokat tona tek klyshat e Rusisë .

Një ndër këto toka është Çamëria , ajo e cila ishte lënë në duart e barbarëve dhe fashistëve grekë . Greqia po mundohet që t’a fshehë me të gjitha forcat e veta historinë e masakrave dhe holokaustit të tyre ushtruar ndaj popullsisë vendase shqiptaro-autoktone në Çamëri .



Masakra e parë e cila ishte bërë në Çamëri është Masakra e Selanit , e kryer nga barbarët grekë me në krye gjak-pirësin Deli Janaqi e cila u bë në mars të vitit 1913 dhe ishte edhe nisja e Gjenocidit në Çamërinë martire dhe në Çamërinë e trimave të pushkës .

Shprënguljet e çamëve ishin drejtuar për nga Turqia dhe Shqipëria . Shprënguljet e para të çamëve në drejtim të Turqisë u bënë më 30 janar të vitit 1923 ku u shprëngulën më shumë se 10.000 çamë dhe më 1924-1925 edhe 20.000 çamë të tjerë . Këto ishin shenjat e para të shprënguljeve masive të shqiptarëve drejt Turqisë ku sot me mijëra çamë , janë të asimiluar në turq dhe nuk e dinë se nga kanë ardhur .

Holokausti ndaj çamëve nuk kishte përfunduar ende , ai holokaust veçsa kishte filluar dhe do të përfundonte pikërisht në vitet 1945 . 28 qershori i vitit 1944 ishte edhe epilogu i përfundimit të holokaustit për më shumë se gjysmëshekullor dhe holokausti më i madh i ushtruar ndonjëherë në historinë e popullit shqiptar kur në datën e 25 qershorit Napoleon Zervas (i cili ishte me origjinë nga Arta) masakroi më shumë se 2000 çamë në Paramithi në natën e këtij viti dhe kësaj date , dhe më 27 qershor Napoleon Zerva , kreu masakra në të gjithë Çamërinë .

Në informacionin që koloneli britanik Vuthaus i dërgonte Londrës në fundmarsin e vitit 1945 , midis të tjerave shkruante tekstualisht :

“Nisur nga Misioni Aleat që drejtova , ju bëj me dije se Zerva i nxorri jashtë çamët nga shtëpitë e tyre më 1944 , shumica e të cilëve mundën të gjenin strehë në Shqipëri . Dëbimi i tyre u krye sigurisht përmes një gjakderdhjeje të madhe . Veprimi i Zervës u ndoq më pas në marsin e vitit 1945 nga një masakër akoma më e madhe , siç ishte kjo e marsit , në Filat , e cila nuk mund të falet .”

(Arkivi i Institutit të Historisë – Tiranë .)

“Lajm i mirë për Kombin ! Prokuroria e Gjykatës Ndërkombëtare në Hagë , sot e pranoi Dosjen e Çamërisë , për rikthimin e Çamëve në Trojet e tyre ! Është një ditë e mbarë , dhe një çast historik, tha kryetari i Shoqatës Demokratike “Çamëria” , qendra në Holandë , Festim Lato .”