"KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Publikohen për herë të parë

KUJTIME PËR ÇAJUPIN

Atdhetari Sofokli Çapi, i cili bashkëjetoi për shumë kohë me poetin Andon Zako - Çajupi, ruante shumë kujtime për të. Mjaft nga këto janë bërë të njohura.

Por, nga blloku im i shënimeve po shkëput disa kujtime të tjera, të panjohura gjer më tani, ashtu siç m’i ka treguar im gjysh Sofokliu.

Mosha e rinisë së Çajupit karakterizohej dhe nga një temperament të tipit kolerik. Ngandonjëherë edhe nxitohej në veprimet e tij, edhe rrëmbehej.

Kur ende ishte student për drejtësi, u njoh dhe u fejua me zviceranen Evgjenia, së cilës më vonë do t’i kushtojë edhe elegjinë e tij të famshme.

Rastësisht, një ditë vuri re se Evgjenia po bisedonte përzemërsisht me një të ri, i panjohur ky për Çajupin. Kjo skenë atij nuk i pëlqeu, ndaj u afrua dhe e shtyti të panjohurin. Llaf pas llafi, duke u shtyrë me njëri tjetrin, u grindën dhe u zunë keq. Djaloshit të panjohur i shpëtoi grushti dhe e qëlloi Çajupin në nofull, duke i thyer dhe një dhemb, para se e fejuara të hynte në mes tyre dhe të sqaronte afërsinë gjinore të saj me djaloshin. E mësoi këtë lidhje gjaku midis tyre Çajupi, por qe vonë.

Çajupi e mbajti këtë dhemb të thyer gjer në fund të jetës së tij, si shenjë të dashurisë ndaj të fejuarës dhe të nxitimit të papërmbajtur rinor të dikurshëm.

*
Dihet që Çajupi ka patur letërkëmbim me poetin e madh Naim Frashëri, sidoqë, gjer tani nuk është gjetur, qoftë dhe një letër e vetme nga kjo korrespondencë.
Të njohur ishin nëpërmjet letrave, po dot nuk ishin takuar.
Një herë të vetme u takuan me njëri - tjetrin, takim ky që ndodhi në vaporin me të cilin Çajupi udhëtonte për në Stamboll.

Sa mori vesh Naimi se Çajupi ndodhej në vapor dhe bëhej gati të zbriste në tokë, shkoi dhe e takoi Naimi, duke e këshilluar që të mos zbriste, pasi ishte rrezik të arrestohej, për shkak të shkrimeve të tij antiturke.
Naimi u takua me Çajupin disa herë në këtë vapor, derisa ai mori rrugën e kthimit. Ç’thanë dhe ç’u bisedua në këto takime, nuk dihet!...

*
I ati i Çajupit, Harito Çako ishte mjaft i pasur, por nuk patën shkuar mirë me njëri-tjetrin. Kishte fabrikë duhani në Kavallë të Greqisë dhe në Selanik. Kishte dhe një vilë madhështore, që është dhe sot.

Për shkak të këtyre marrëdhënieve, Çajupi kishte shkuar në Kavallë, vetëm dy herë, gjatë periudhës që ishte student.

Kur i vdiq i ati, Çajupi dërgoi atje Sofokli Çapin, i cili, sëbashku me një avokat grek, u muar me shitjen e kësaj pasurie.

*
Xhaxhanë e tij, Jorgji Çakua, fillimisht e nderonte dhe e respektonte shumë. Ishte Jorgji që e kishte frymëzuar dhe ndihmuar për të vijuar studimet e mesme dhe të larta.

Më vonë i thartuan marrëdhëniet për shkak se Jorgji vajzën e tij të vetme e martoi me një grek. Duket këtej duhet të jetë nisur Çajupi, kur do të shkruante: “ Ditën që u vlove me atë zuzar, Nuk e kuptove që s’qe shqiptar ?”

*
Xhaxhai tjetër i tij, Xhimo Çakua, banonte në Gjirokastër. Grumbullonte duhan të papërpunuar dhe e dërgonte në Kavallë të Greqisë, te Haritua.
Çajupi këtë e çmonte, e nderonte dhe respektoi derisa vdiq.

*
Kur i ati i Çajupit ishte në Kajro, veç të tjerave, kishte në pronësi një fabrikë mielli, një hotel në Kajro dhe një vitë njëkatëshe, por në gjendje të mirë.
Kur u kthye Çajupi nga studimet hoqi administratorin grek dhe vuri në vend të tij kushëririn e tij të parë Leonidha Xhamballo. Por duke qenë se punëtorët kishin ankime për të, Çajupi e zëvendësoi edhe këtë me Sofokli Çapin, një tjetër njeri i afërt i tij ky.

Andoni mbante në shtëpi një grua, që i shërbente. Athina e quanin dhe i shërbeu 21 vjet.

Kur u sëmur poeti dhe po humbiste dritën e syve, kjo grua që pati me të marrëdhënie intime, i kërkoi atij që të kurorëzoheshin.

Në kujtim të gruas së tij të parë, Evgjenisë, Çajupi nuk pranoi tjetër kurorëzim, por me akt noterial e bëri atë pjesëtare të pasurisë së tij, pas vdekjes.

*
Djalin e tij të vetëm e pagëzoi me dy emra. Mbajti premtimin që i kishte bërë Evgjenisë që, nëse do të lindte djalë, ta quante këtë Etjen. Por edhe nëna e tij, Zoica, një zonjë grua kjo, të cilën ai e donte shumë, i pat kërkuar që, nëse do të lindte djalë, këtë ta quante Stefan, në kujtim të babait të saj, i cili nuk kishte tjetër trashëgimtar.

Për të plotësuar të dyja këto kërkesa, Çajupi e quajti Etjen për hir të Evgjenisë dhe Stefan për të nderuar nënën, Zoicën.

*
Shtëpia e Çajupit në Egjipt ishte pranë ambasadës gjermane. Ambasadori gjerman e vizitonte shpesh Çajupin, pasi si ai dhe djali i tij e zotëronin mirë gjermanishten.

Pas këtyre vizitave të vijuara, djali i poetit u dashurua pas gruas së bukur të ambasadorit gjerman. Ndaj Çajupi, djalin e tij sëbashku me Sofokli Çapin e dërgoi në fshatin, ku kishte si pronë fabrikën e miellit.
Nga ky merak djali i poetit u sëmur.

*
Çajupi, nënën e tij, Zoicën, e mori në Kajro, ku dhe vdiq. Mirëpo ajo mërzitej atje, se dhe pleqëria e rëndonte. Ishte e mësuar me gatimet e Zagorisë, ndaj asaj nuk i pëlqenin ato ç’ka gatuheshin atje.
Kur Sofokli Çapi kthehej për në Kajro mori nga Sheperi Foto Mandilin, i cili ishte guzhinier.

Një tjetër sheperjot, Koço Mandilin, duke qenë se punën e kishte më shumë natën, Çajupi e thërriste shpesh në shtëpi, që dhe nëna e tij të mos mërzitej, duke qenë vetëm.

*
Trashëgimtarë të pasurisë së Çajupit ishin Leonidha Xhamballo me të dy motrat e tij: Folite Çapi, e shoqja e Sofokliut dhe Ngjelina Konomi, e shoqja e Perikliut nga Ndërani.

"KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

"KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë

Re: "KUJTIME PËR ÇAJUPIN" nga Atdhetari Sofokli Çapi , Publikohen për herë të parë